Według kryteriów DSM - 5 zaburzenie osobowości narcystycznej to utrwalony, usztywniony i nieprzystosowawczy wzorzec przeżyć wewnętrznych i zachowań, w których jednostka wyolbrzymia oraz chroni poczucie własnej wartości, tworzy relacje pozbawione empatii i równości oraz ma problemy z prawidłowym rozwojem. Zaburzenie osobowości narcystycznej dotyczy w dużej mierze mężczyzn. Według statystyk występuje u 0–6,2% badanych populacyjnych, z których 50- 75% stanowią mężczyźni. Narcystyczne zaburzenie osobowości to powszechny problem naszych czasów. Narcyzm to krzywdzący model zachowania w szczególności dotykający samego chorego, który ma małą świadomość jak to może wpływać na otoczenie. Terapia to skuteczne narzędzie do leczenia narcyzmu oraz pomocy osobom w toksycznym związku. Nasza placówka jest w Lublinie, ale pomagamy również online.
- wyolbrzymienie poczucie własnej wielkości,
- chęć rywalizacji,
- oczekiwanie specjalnych względów,
- narzekanie i lekceważenie innych.
-lekceważenie własnych problematycznych zachowań.
-niezauważanie uczuć innych
- prezentacja jako osoby fascynującej.
- domaganie uznania swojej niezwykłości, dóbr materialnych, przymiotów fizycznych.
„MÓJ ROZKAZ JEST TWOIM ŻYCZENIEM"
Jedną z cech stron narcystycznego zaburzenia osobowości to krucha struktura. Opisane powyżej objawy stanowią jedynie przykrywkę dla właściwego powodu, dla którego narcyz podejmuje określone zachowania. Taka demonstracja siły ma ochronić pacjenta przed przekonaniami o własnej niższości i braku zasługiwania na miłość. Niszczenie innych osób ma na celu podwyższenie jego poczucia wartości, domagania uznania przy jednoczesnym braku możliwości docenienia innych. W konfrontacji ze stawianiem granic narcyz wchodzi w tryb ofensywny, by zachować swoją pozorną twarz i obronić swoje poczucie własnej wartości. Otoczenie ma jedynie podsycać płomień narcyzmu ciągłym aplauzem. Próby negocjacji z narcyzem wydają są niemożliwe. Osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości cechują przede wszystkim specyficzne sposoby na to aby w otoczeniu być postrzeganym jako osoby fajnej, wartościowej i chcącej aprobaty od innych osób. Narcystyczne zaburzenie osobowości krzywdzi samego chorego i bez profesjonalnej pomocy osobie ciężko samodzielnie wyjść z krzywdzącego schematu. W naszych gabinetach (Lublin) możesz uzyskać pomoc. Narcyzm to zaburzenie, w którym osoba często reaguje oporem przed przyznaniem, że terapia może mu pomóc.
Osoby z zaburzeniem narcystycznym postrzegają siebie jako niezależnych ekspertów. Wierzą w trafność swoich myśli i przyjmują postawę absolutnego autorytetu - „Wiem gdzie leży prawda”. Jednocześnie poszukują zdania niezależnych ekspertów, których opinie poznają w sposób powierzchowny. Osoby narcystyczne chcą olśniewać swoją wiedzą, wydawać werdykty, wyrażać swoje zdanie na każdy temat i dominować w dyskusji. Działają tak to by potwierdzać swoje poczucie własnej wartości. Często w rozmowie zaczynają łamać wszelkie granice, by zaprezentować swoją wyższość.
Osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości chcą uznania oraz chcą być traktowane jako te którym trzeba podarować specjalne względy. Przykładem takiego zachowania może być lekceważenie ryzyka lub zakłamywanie sygnałów o nich świadczących. Narcyza nie obchodzą obowiązujące zasady bo jest przecież wyjątkowy. Gdy spotka go coś trudnego, zazwyczaj powtarza jak mantrę – „Jak mogło mnie to spotkać?” Uważają granice za mało istotne przynależne „gorszym ludziom”. Na normalne oczekiwania reagują oporem i oczekują traktowania ze specjalnym względem. Narcyz woli zrzucić winę na innych i na niesparzające okoliczności zamiast skonfrontować swój błąd sam z sobą. Dodatkowo osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości uważają, że skoro należą do elitarnej grupy ważnych osobistości powinny dostawać dokładnie to, czego chcą. Narcyz bez skrupułów skieruje rozmowy na swój temat, wybierze najwygodniejsze miejsce przy stole, zażąda największej części domowego budżetu, bez emocjonalnych konsekwencji, wobec tego. Osoby narcystyczne kwestionują zasadę równości. Taka postawa zazwyczaj bywa kłopotliwa u mężczyzn z narcystycznym zaburzeniem osobowości, ponieważ są oni przyzwyczajeni do stereotypowej roli „głowy rodziny”.
Tryb „trofeum”, czyli „liczy się tylko wizerunek”
Wizerunek w narcystycznym zaburzeniu osobowości to główna platformą działalności narcyza. Jego cel to dbanie o to, żeby dobrze być postrzeganym wśród innych osób. W rzeczywistości po raz kolejny wizerunek to maska, którą nakładana zostaje po to, by zasłonić niskie poczucie własnej wartości. Całe otoczenie powinno być hojne w pochlebstwa -narcyz poszukuje ich i karmi nimi. Rola członków rodziny bywa o tyle trudna, że narcyz wymaga również od nich potwierdzanie swojej własnej wartości. Uważa, że rodzina o nim świadczy, więc musi postępować w sposób jaki oczekuje. Bliscy narcyza zazwyczaj są w trudnym położeniu, ponieważ negując jego oczekiwania, mogą doświadczyć kary z jego strony. W towarzystwie powinni brylować i podkreślać swoje sukcesy. Jeżeli nie sprostają wymaganiom prowokują narcyza do agresji. Uczucia bliskich są dla niego mało znaczące. Dlatego na terapii pracuje się nad relacjami z innym osobami.
Tryb „wszechmocny”, czyli „nie mam słabości”
Osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości zazwyczaj uważają, że są wszechmocne. Wykazują w niezłomną wiarę w siebie i uważają to za wyznacznik idealnej osobowości, który gwarantuje władzę. Smutek, poczucie winy, niepewność postrzegają jako pochodne słabości, więc należy je wykreślić i nadać im domenę dla osób gorszych. W obliczu frustracji narcyz wybucha i szuka odskoczni, na przykład w używkach. Narcyz odmawia rozmawiania o emocjach, ponieważ ogarnia go lęk, że ktoś zauważył jego słabość. Bardzo chętnie rozmawiają jednak o tym, co akceptują i co stanowi największą niesprawiedliwość świata.
Tryb „tyrana”, czyli „ja tu rządzę”
Osoba z narcyzmem chce posiadać status samca lub samicy alfa, na którym/ którą lepiej uważać. Tyranizowanie innych osób ma na celu stworzenie przewagi nad nimi. Jednocześnie komentarze wartościujące mogą w samym narcyzie wzbudzić chęć obrony. Nawet w zupełnie nieistotnych sytuacjach osoby narcystyczne często wydają są natarczywe. Najtrudniejszą rolą w relacji z narcyzem to rola podwładny - szef. Brak podporządkowania narcystycznemu szefowi może skutkować utratą pracy.
Tryb „baśniowych fantazji”, czyli mogę mieć wszystko i być tym, kim chce
Narcyzm poszukuje gratyfikacji, które czasami świat mu odbiera. Wówczas ucieka w świata fantazji, gdzie funkcjonuje jako osoba niezwykła. W swoich fantazjach może odnosić błyskotliwe sukcesy, doświadczać wielkiego uznania od innych osób i być cenioną personą. Narcyz marzy o genialnych decyzjach zawodowych o niezwykłej urodzie i sprawności fizycznej, wspaniałym partnerze życiowym, byciu celebrytą czy byciu osobą skupiającą na działalności charytatywnej. W wyniku treści swoich marzeń często dochodzi do konfrontacji ze światem, który bardzo odbiega od jego fantazji. Wówczas narcyz popada w złości i frustracje obwiniając cały świat za swoje niespełnione życie.
Warto podkreślić, że opisane wyżej objawy mogą rodzić złość w czytelnikach, natomiast w rzeczywistości są opisem cierpienia osoby z zaburzeniem osobowości typu narcystycznego. Objawy wynikają z wychowania nacechowanego brakiem uznania od rodziców lub środowiska. Bardzo często osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości doznawały w dzieciństwie emocjonalnej deprywacji. Osoby z otoczenia zwracałyuwagę na osiągnięcia, sukcesy szkolne, wymagali rywalizacji i przejmowali dziecko tylko w momencie, gdy spełniało ich oczekiwania. W chwilach, gdy było mu ciężko je spełnić doznawało krytyki. Rodzice prawdopodobnie często powtarzali, że mówienie o emocjach to objaw słabości. Natomiast siła pomaga w osiąganiu sukcesów. Środowisko rówieśnicze bardzo często bywało okrutne - wyśmiewające i nierozumiejące inności. Narcyzm poszukuje miejsca, gdzie będzie mógł realizować, spełnić oczekiwania innych i tym samym zostać przyjętym zarówno przez rodziców, jak i środowisko rówieśnicze. Pogoń za doskonałością przy braku emocjonalnego wsparcia i uznania swojej własnej słabości, właściwej dla każdego człowieka, kształtuje osobowość zaburzoną, która musi udowodnić swoją wartość. Powyższy schemat powoduje realne cierpienie.
Pierwszy krok to psychoedukacja (terapia). Poznaj cechy narcystycznej osobowości, co pozwoli ci poszerzyć swój wgląd w funkcjonowanie twojego partnera. Spróbuj uświadomić sobie, że jego zachowania są objawami, które nie świadczy o tobie. Narcyz często jako partnera wybiera osobę uległą, która będzie potwierdzać jego wartość, ponieważ ma do tego naturalne skłonności. Jest to bardzo toksyczne zachowanie ponieważ możesz się czuć tłamszony/tłamszona. Na terapii uzyskasz profesjonalną pomoc aby przeciwstawić się narcyzowi. Terapia pomoże Ci we wglądzie we własne potrzeby oraz emocje.
Dbaj o własne plany, marzenia, znajomych - buduj sieć wsparcia, żeby uniezależnić siebie od wpływu narcyza.
Dobrym pomysł to podjęcie terapii osobistej. Pozwoli ona spojrzeć na tę sytuację szerzej i zrozumieć swoje położenie. Terapia pozwoli Ci odbudować swoje poczucie własnej wartości. Osoba z zaburzeniem narcystycznym niechętnie podejmie swoją osobistą terapię. Będzie uważała to za swoją porażkę i słabość. Z trudem przyjdzie jej konfrontacja ze swoimi trudnościami.To samo dotyczy osoby będącej w związku z partnerem, który nas nie docenia. Terapia pozwoli na zobaczenie tego co nie świadome. W Lublinie, w Centrum Human, skutecznie wspieramy osoby potrzebujące pomocy.
Nie licz na to, że druga osoba dokona przemiany - Spróbuj sam/a znaleźć wyjście z tej sytuacji – sprzeciwić manipulacji i odbudować poczucie własnej wartości. Skorzystaj z terapii i daj sobie szansę na własną zmienę!
Wyraź sprzeciw wobec narcyza - Twoją uległość odbierze jako słabość i będzie ją wykorzystywać. Wyrażaj swoje zdanie, ale unikaj dyskusji. Narcyz może podejmować próby narzucenia swojej woli, będzie wmawiał, że żartujesz, że jesteś zbyt wrażliwa/ wrażliwy i że źle odbierasz jego słowa. Oskarży cię o przesadną reakcję na sytuację lub niekompetencje, żeby uzyskać uznanie wśród innych.
CHCESZ DOWIEDZIEĆ SIĘ WIĘCEJ NA TEMAT NARCYSTYCZNEGO ZABURZENIA OSOBOWOŚCI?!
POSŁUCHAJ NASZEGO PODCASTU "DLA WAS", W KTÓRYM KLAUDYNA SADOWSKA WRAZ Z KRZYSZTOFEM KOTEM (DZIENNIK WSCHODNI LUBLIN) DYSKUTUJĄ NA TEMAT TEGO FASCYNUJĄCEGO ZABURZENIA!!! ZAPRASZAMY DO ODSŁUCHANOA ODCINKA: CZY JESTEM NARCYZEM I CZY TO ŹLE ORAZ DO INNYCH ODCINKÓW, KTÓRE ZNAJDZIESZ TU: Dla Was
Jeżeli czujesz, że powyższy opis dotyczy Ciebie lub bliskiej Ci osoby zachęcamy do podjęcia terapii i zapraszamy do Centrum Human w Lublinie. Wykwalifikowana kadra specjalistów zapewni Ci pomoc w zakresie radzenia sobie z problemami relacyjnymi oraz osobistymi trudnościami. Skorzystaj z terapii indywidualnej, o której więcej przeczytasz tu: psychoterapia Lublin i sprawdź naszych specjalistów: specjaliści
Skontaktuj się z nami pod numerem telefonu: 508 912 449
Terapia to najskuteczniejsza metodą pomocy! Centrum Human w Lublinie oferuje pomoc w ramach terapii indywidualnej (stacjonarnie) lub online. Skorzystaj z naszej oferty terapii indywidualnej (terapia uzależnień i współuzależnień, terapia zaburzeń osobowości, terapia zaburzeń nastroju i depresyjnych, terapia dla dzieci i młodzieży (u wybranych specjalistów) oraz wiele innych) lub grupowej (zapytaj telefonicznie o powstające grupy terapeutyczne: uzależnienie, współuzależnienie, grupy dla osób chorych onkologicznie)
Tekst o narcystycznym zaburzeniu osobowości opracowany został przez zespół Centrum Zdrowia Psychicznego Human w Lublinie z siedzibą przy Żwirki i Wigury 4/10.
Bibliografia:
Behary, W.T. i Davis, D.D.(2015). Narcystyczne zaburzenie osobowości W: A.T. Beck, D.D. Davis, A. Freeman (red.), Terapia poznawcza zaburzeń osobowości (s.387-418). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.